Selamlar,
İş yoğunluğum nedeniyle ancak yazabiliyorum
Erkam abinin kısaca bahsettiği sistemi hem teknik hem de mantıksal olarak biraz detaylandırayım.
Öncelikle şunu belirteyim bu mesele tamamen bireysel olarak yakıt sistemi problemlerinden usandığımız ve ucuz fakat uyumlu çözüm bulma çabasından ortaya çıkmış bir meseledir, ticari amaç güdülmüyor.
Nasıl ihtiyaç oldu?
Bazılarınız biliyordur, ben aracı aldığımda üzerinde karbüratörlü motorlar için uygun olan LPG regülatörü(ustalarımız beyin diyor), konvansiyonel mixer, ve BRC Elegant anahtar vardı. 1 kez ayarsızlıktan dolayı patlatma yaptıktan sonra anında eski mixeri söküp yerine BRC Blos mixer taktım. Blos gerçekten güzel bir çözüm ama mercedes'e uygulamak için epey değişiklik ve uydurmalar gerekiyor üstelik KE-Jetronic için %100 herşeyi çözen bir sistem değil. Çünkü Blos gaz miktarını yalnızca hava emişindeki basınca göre ayarlıyor ancak motor çalışırken birbirinden farklı birçok parametreye göre farklı yakıt beslemelerine ihtiyaç duyuyor bu da beraberinde farklı sorunlar getiriyor.
Ben bunu klimayı monte ettikten sonra (bu konuyu da forumda görmüşsünüzdür apayrı bir hikaye) iyice hissetmeye başladım. Sıralı sistem yani 3. nesil LPG sistemleri bu işin kesin ve en temiz çözümü ama uygulama maaliyeti nisbeten yüksek bu nedenle dünyada sıklıkla LPG kullananan ülkeler nasıl çözmüş ne yapmış buna bakarak bu noktaya geldik.
KE-Jetronic Nasıl çalışıyor?
Elektronik kontrollü mekanik enjeksiyonlu KE-Jetronic'e sahip olan araçlar Closed-loop Engine Control System (Kapalı Döngü Motor Kontrol Sistemi) diye adlandırılan yakıt sistemiyle çalışıyorlar. Temel prensip olarak motor yakıt tüketirken yakılacak yakıtın miktarını hava / yakıt karışım oranını; devir, motor sıcaklığı, emilen hava kütlesi, emiş oksijen oranı, bulunulan rakım, gaz pedalı açıklığı, şanzıman pozisyonu vb gibi çeşitli noktalardan aldığı bilgiler ve en önemlisi sürekli olarak egzos manifoldundaki lambda/oksijen sensöründen okuduğu değerlere göre ayarlıyor. Bu sayede motor birim zamandaki optimum yakıt miktarını ve hava karışımını ayarlayabiliyor, istediği zaman zengin istediği zaman fakir ve hatta belli durumlarda komple yakıtı keserek düzenli bir çalışma sağlıyor.
LPG Hep sorun! Hep sorun!
Temel problem maalesef araçlarımızın motor mekaniğinden ateşmelesine kadar çoğu kısmı yorgun ve bakımsız.(Ekstra masraf yaparak her noktasını toparlayan arkadaşları tenzih ediyorum
) Neden LPG patlama yapar sorusunu burada açmayacağım bunu artık herkes biliyor
ancak LPG montajı yaparlarken en temelde nelerden feragat ediliyor bunlardan bahsedeceğim.
- Rölanti ayarlayıcı sökülüyor ve bu bütün herşeyi alt üst ediyor. Dengesiz rolantiden tutun da soğuk çalıştırmaya kadar herşey bozuluyor.
- Benzin'den LPG'ye geçiş %90 benzin pompası durdurularak yapılıyor. LPG/Benzin geçişleri problemli oluyor.
- LPG regülatörü üzerinden sabit bir gaz akışı sağlanıyor ama yukarda anlattığım gibi motor çalışırken değişik oranlarda yakıta ihtiyaç duyuyor. Sırf bu yüzden hava emişi daraltılıyor, geri çevriliyor.
- LPG/Benzin yandığında farklı emisyon değerleri üretiyorlar ancak KE-Jetronic ECU'su labmda ile benzin değerlerini okumaya çalışıyor.
Başka bir çok şey daha var ama ben temel olanlarından bahsettim. Bunların sonucu olarak fazla tüketilen yakıt, kötü performans, uyumsuz sistem ve patlatma gibi şeyler ortaya çıkıyor.
Bahsedilen Yeni Sistem nedir?
Karbüratörlü araçlar için geliştirilen ama bizim de elektronik kontrollü mekanik enjeksiyonlu araçlarımızda kullanılandığımız sistem 1. nesil LPG sistemidir. Bahsettiğimiz yeni sistem ise 2. nesil LPG sistemi oluyor.
Yeni sistem yukarıda anlattığım temel çalışma prensiplerini göz ardı etmeden optimum çalışmayı sağlıyor. Bunu yapabilmek için varolan gaz sistemine LPG ECU'su, modülator ve gaz oranını ayarlayacak bir elektro-valf dahil ediliyor. Bunların dışında tabiiki LPG ECU'su aracın birçok yerine entegre oluyor. Bu noktaları Jetronic ECU, lambda sensörü, boğaz kelebeği, devir için ateşleme bobini, benzin enjeksiyonunu durdurmak için EHA valfi olarak sayabiliriz.
Sistem LPG'de çalışırken benzin pompasını durdurmadığı için sabit basınçla benzini püskürtmeye hazır tutuyor ancak EHA ek yakıt modülü ile fuel cut-off durumuna getirildiği için yakıt enjektörlere ulaşmıyor fakat Jetronic ECU'su yakıtın gönderildiğini düşünüyor. EHA akım kontrollü elektro-hidrolik bir valf olduğu için standart röleler ile bu fonksiyon sağlanamıyor, bunun için ek bir modül kullanılıyor.
LPG halihazırdaki eski sistemde kullanılan konvansiyonel mixerler ile mengentiler üzerinden emme manifolduna gönderilmeye devam ediliyor ancak gidecek gazın miktarı LPG regülatöründen sınırlanmıyor (aksine buradaki ayar tamamen açılıyor) LPG ECU'su tarafından kontrol edilen elektro-valf ile ayarlanıyor. Bu sayede LPG'deki rölanti ve üst devir limitleri de LPG ECU'su üzerinden ayarlanabiliyor.
LPG ECU'su benzinden LPG'ye geçildiğinde lambda üzerinden yanan gazon emisyon değerlerini okuyup işlerken Jetronic ECU'suna durumu emüle ederek benzin yanmış gibi değerler gönderiyor.
Bu sistemin gerçekten çalışabilmesi için öncelikle aracınızın benzinde "kusursuz" çalışması şart. Yoksa başarılı sonuçlar alamayabilirsiniz. Örn. birçok aracın lambda sensörü çoktan ölmüştür yada rölanti ayarlayıcısı yoktur veya bozuktur yada mengenteilerdaki poti çizile çizile erimiş gitmiştir v.b
Sistemi -kısaca- bu şekilde özetlemeye çalıştım. Erkam abinin de dediği gibi henüz malzemeler elimize ulaşmadığı için neticeyi bilemiyoruz ama bu bir çok ülkede kullanılan rüştünü ispatlamış bir sistem, bizde de başarılı olacağını düşünüyorum ve biraz da bunu deneyelim görelim diyorum.
Tabii Mercedes ve hatta KE-Jetronic olması şart değil lambda kontrollü sisteme sahip her hangi bir araç bu sistemi kullanabilir.
Başka sorularınız olursa dilim döndüğünce yanıtlamaya çalışırım.
