Bu Konu ile yeterince ilgilenmiş/incelemiş biri olarak; mevzuya biraz açıklık getireyim;
Devletimizin kaynak arayışları sonucunda; 2002 yılında ÖTV icat olundu ve uygulamaya girdi. Bu vergi özellikle ithalata yönelik bazı emtialarda, ve tabiki yüksek bedelli lüks ithal otomobillerde ve oldukça yüksek oranlarda uygulanmaya başlanıp devlet için bulunmaz bir gelir kapısı oldu, işin daha Türkçesi, araca göre, araç bedelinin %80 ve daha üstüne çıkabilen ÖTV oranları ile ithal bir araç alırken neredeyse aynı araçtan bir tanede devlete alıyordunuz (ödüyordunuz). Şu anki durumda aynı hatta oranlar dahada yükseldi aracına göre %100 seviyelerinde.
ÖTV oranı bu kadar yüksek olunca, bazı uyanık ithalatçılar, aracın fatura fiyatı düşerse ödenecek ötv nin de bir o kadar düşeceğini fark ettiler, ve bunun yolunu da genellikle full donanımlı olan aracı en boş (base) haliyle (yani en düşük fiyatlı) gösterip ithal etmekte buldular. Lüks araçlarda (örneğin Mercedes) aracın en boş haliyle full hali arasındaki fiyat farkının ne kadar açık olduğunu bilirsiniz, dolayısıyla bu fiyat farkı ödenecek ötv den çok büyük kar ettiriyordu.
Misal; aracın base (en boş) donanım fiyatı: 50.000 EUR, ödenecek ötv (ortalama %70 ötv alırsak) 35.000 EUR
Aynı model aracın full versiyon fiyatı: 70.000 EUR, ödenecek ötv (ortalama %70) 49.000 EUR
Şimdi siz, full aracı, boş line beyan edip vergi kaçırarak o fiyattan faturalandırıp getirirseniz 49.000-35.000= 14.000 EUR kafadan bir avantaj sağlıyorsunuz.
Sonrasında ise; bu full versiyon aracı piyasada bayi fiyatından 5.000 EUR aşağıya verseniz, konuyu bilmeyen konuya hakim olmayan alıcı için bu indirimli rakam cazip oluyor, bire bir aynı aracı bayideki fiyattan 5.000 EUR uyguna almış oluyor. Bu kata-külliyi yapan uyanık ithalatçıda arabasına göre extradan en az 9-10 bin EUR u ve fazlasını normal karına ekstra olarak vergi kaçırmak suretiyle cebe indiriyor. Araç fiyatı arttıkça haliyle bu rakamda artıyordu.
Bu ÖTV kaçakçılığı özellikle 2005-2012 arası yoğun şekilde yapıldı. Sonrasında Devletimiz nihayet bu işe uyanabildi ve bu tip lüks araçlar için inceleme başlattı. Gümrük beyannamelerinde şase no. vb bilgileri belli olan yüksek tutarlı araçların, bu bilgiler ışığında imalatçısına ulaşılıp gerçek donanım seviyesi ile gerçek değerlerine ulaşıldı ve beyan edilenle arasında farklılık olanlar için ağır ceza mahkemelerine kaçakçılık suçundan bildirimde bulunuldu, mahkemelerde bu araçlar hakkında ihtiyati tedbir (hak mahrumiyeti) kararı çıkartıp trafiğe bildirimde bulundu ve bu araçlara hak mahrumiyeti (ihtiyati tedbir) şerhi konularak noter kanalıyla satışı yapılması engellenmiş oldu. Bazı araçlara ise yakalama kararı çıkartılıp, el konuldu ve yeddi emin parka çekildi.
Tabi bu şekilde bir çok araç mevcut olduğu için devletin bu çalışmayı yapması ve araç üzerine ihtiyati tedbir kararı çıkması zaman alıyordu. Örnegin 2007 de özel ithalat ile eksik ötv ödenerek ithal edilmiş araç için kararın çıkması 2016 yılını bulabiliyordu. Zaten bu işlemlerde zaman aşımı 10 yıl olduğundan devlet bu süreye yaklaşan araçlara genelde 10 yıl geçmeden bu kararı çıkartıyor. Bu tip araçlarda bu şerh kararı çıkana kadar sahiplerinin bütün bunlardan habersiz bir çok kereler el değiştirmiş oluyor ve bir zaman sonra karar çıkıp trafiğe bildirimi yapılınca iş aracın o anki sahibinde patlıyordu. Her ne kadar bu şekilde olan araç için araç sahibi aracı aldığı kişiye/firmaya dava açabiliyor olsa bile genelde önceki sahipleri de başkalarından almış olduğu için bu iş böyle uzayıp gidiyor ve memleketteki hukuk sistemini ve işleyiş hızını düşündüğünüzde; işin özeti genelde ihale tedbir kararı ne zaman çıktıysa aracın o anki sahibine kalıyordu.
Galeriler bu işin bir dönem yoğun olarak yaptılar, (hatırlarsınız sibel can vb. bazı ünlülerin araçlarında bu şekilde sorunlar çıkmıştı basında yansıdı) fakat bu işler patlamaya başlayınca bir çoğu firmasını kapattı, ve başka bir kişi üzerinden yeni firma kurup faaliyetine devam etti ve etmekte. Eksi ÖTV li araç bu tip firmadan alındıysa, yani firma kapanıp faaliyeti yoksa ve kapanan firma sahiplerinin üzerinde alınacak bir şey (yeni firma, gayrimenkul vb.) yoksa, yine o anki araç sahibine bir bardak su içmek düşüyor.
Bu şekilde çok araç olması ve ötv cezasının bazı araçlarda neredeyse araç piyasa değerine yaklaşması ve bu şekilde araç sahibi olanların bu sebeplerle bu araçları temize çıkaramaması ayrıca Devletimizin yine her zaman olduğu gibi bir yerlerden gelecek taze sıcak paraya olan ihtiyacı gibi sebeplerle; geçen sene 09.05.2017 de ÖTV affı olarak bilinen düzenleme uygulamaya girdi.
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa eklenen geçici 10. Maddesi ve bu maddenin uygulanmasına yönelik düzenlenen 09.05.2017 tarihli 30061 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ''5607 sayılı kaçakçılıkla mücadele kanununa göre Gümrük vergilerinin eksik ödenmesi nedeniyle el konulan kara taşıtlarının sahiplerine iadesine ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik''
Bu yönetmeliğe göre; ilgili kanundan yararlanmak için başvuru yapıldığı takdirde; ilk iktisapta ödenmesi gereken ÖTV tutarının %25 ine isabet eden tutarın en geç 31.08.2017 tarihine kadar ilgili gümrük saymanlık müdürlüğüne veya belirtilen banka hesabına ödenip alındı/ödeme belgesinin ilgili gümrük müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekiyordu.
Yani en geç 31.08.2017 ye kadar hesaplanan ÖTV tutarının %25 i ödenerek araç üzerindeki bu şerh kaldırılıyordu. Tabi araç üzerindeki bu ihtiyatı tedbir şerh'inin kaldırılması için yine bu şerhi koyan aynı ağır ceza mahkemesine ilgili ödeme evrakı ve gümrük müdürlüğünün yazısı ile başvuru yapılarak kararın çıkması sonucu bu tedbir kararı kaldırılıyor ve araç tamamen temize çıkmış oluyor. Yoğunluk nedeniyle mahkeme kararının çıkması 2-3 ay kadar sürebiliyordu.
Şimdi gelelim; özel ithal araç alırken dikkat edilecek hususlara;
Alınacak aracın ithalat tarihi 2008 ve öncesi olup noterde herhangi bir şerh çıkmıyorsa, sorun yoktur alabilirsiniz. 10 yıllık zaman aşımı sürecini tamamlamış oluyor, zaten devlet bu sürece yaklaşan bu lüks tipte olan hemen bütün özel ithal araçlara ihtiyati tedbir kararı çıkarttı. Noterde temiz çıkıyorsa; ya tam ötv li ithaldir, ya eksik ötv yasadan yararlanıp ödenmiş ve araç temize çıkarılmıştır, yada her durumda 10 yıllık zaman aşımından dolayı temize çıkmıştır.,
2009 ve daha sonrasındaki ithal edilen araçlar için ise; ilgili ötv düzenlemesinden yararlanıp araç temize çıkarılmış ise; önceki mesajımda da yazdığım aşağıdaki evrakların tamam olması;
1- Araça ihtiyati tedbir kararı çıkaran ilgili ağır ceza mahkemesinden alınacak Araç Takyidat Bilgisi
2- İlgili gümrük müdürlüğüne ötv düzenlemesinden yararlanmak için yapılan başvuru (ön tespit dilekçesi)
3- ilgili gümrük müdürlüğünün yatırılacak ötv miktarını bildiren yazısı
4- Bildirilen rakamın ödendiğine dair banka dekontu kopyası
5- İlgili mahkemeden çıkan araçla ilgili haciz/tedbir kaldırma kararı (sistemsel olarak araçla ilgili döküm alınabiliyor)
Bu yasadan yararlanmamış ve ÖTV si tam olduğu söylenen ithalat tarihi 10 yaşın altındaki araçlar için ise; şüpheli durum varsa, ithalinin gerçekleştiği gümrük müdürlüğüne başvuru yapılarak bilgi alınması gerekir. Ayrıca buna ilaveten, aracın şase numarasından aracın fabrika çıkış donanım seviyesini çeşitli program vasıtası ile öğrenebilir ve araç üzerinde bunların mevcut olup olmadığının ve aracının orijinalliğinin kontrolünü de yapabilirsiniz.
Devlet bu tip özel ithalat araçlarda eksik ötv ödeme işlerinde denetimleri sıkı tutup yüksek cezalar çıkarmaya başladığından beri özellikle 2012 den sonra bu tip eksik ötv li özel ithal araçlar oldukça azaldı, network ve iletişim agı zamanla daha geliştiğinden bu tip araçların tespiti çok daha çabuk yapılır hale geldi.
Konuyla ilgilenen arkadaşları umarım yeterince bilgilendirip yardımcı olmuşumdur.
